โครโมโซม ดีเอ็นเอ และยีน เกี่ยวข้องกันยังไง?

👉 สมัครสมาชิก 👈

รับข่าวสาร📢
จาก The Guru First ก่อนใคร

ลงชื่อ อีเมล สมัครสมาชิก TGF

ทุกสิ่งที่มีชีวิตบนโลกนี้ ล้วนมีพิมพ์เขียวที่กำหนดลักษณะเฉพาะตัวของแต่ละคน สิ่งเหล่านี้ซ่อนอยู่ในร่างกายของเราภายใต้ชื่อว่า “โครโมโซม” “ดีเอ็นเอ” และ “ยีน” แต่พวกมันคืออะไร และเกี่ยวข้องกันยังไง? เราจะมาหาคำตอบไปด้วยกันครับ

โครโมโซม ดีเอ็นเอ และยีน

เซลล์

ร่างกายของเราประกอบไปด้วยเซลล์เล็ก ๆ จำนวนหลายล้านล้านเซลล์ เปรียบเสมือนชิ้นส่วนเล็ก ๆ ที่มารวมกันสร้างร่างกายเรา แต่ละเซลล์ทำหน้าที่ต่างกัน เช่น เซลล์กล้ามเนื้อช่วยให้เราเคลื่อนไหว หรือเซลล์สมองช่วยให้เราคิดและจำ เป็นต้น

เซลล์

นิวเคลียส

ภายในเซลล์ทุกเซลล์ (ยกเว้นเซลล์เม็ดเลือดแดง) มีส่วนที่เรียกว่า “นิวเคลียส” ซึ่งเปรียบเสมือนศูนย์ควบคุม นิวเคลียสนี้เป็นที่เก็บข้อมูลสำคัญที่กำหนดลักษณะต่าง ๆ ของเรา เช่น สีผม สีตา หรือความสูง

โครโมโซม

ในนิวเคลียส เราจะพบสิ่งที่เรียกว่า “โครโมโซม” โครโมโซมมีลักษณะเป็นแท่งเล็ก ๆ คล้ายเส้นด้าย และมีทั้งหมด 46 แท่ง หรือ 23 คู่ในมนุษย์ โครโมโซมเปรียบเสมือนกล่องที่เก็บข้อมูลสำคัญทั้งหมดของเราไว้

โครโมโซม

ดีเอ็นเอและยีน

เมื่อเรามองเข้าไปในโครโมโซม เราจะพบ “ดีเอ็นเอ” (DNA) ซึ่งเป็นโมเลกุลที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรม ดีเอ็นเอมีลักษณะเหมือนบันไดเกลียวที่บิดตัว และบนดีเอ็นเอนั้นจะมี “ยีน” ยีนเปรียบเสมือนคำสั่งที่บอกให้ร่างกายสร้างโปรตีนต่าง ๆ ยีนแต่ละตัวกำหนดลักษณะเฉพาะ เช่น สีตาหรือความสามารถในการดมกลิ่น

ดีเอ็นเอและยีน

การระบุที่ตั้งยีน

นักวิทยาศาสตร์สามารถระบุที่ตั้งของยีนแต่ละตัวได้บนโครโมโซม เช่น ยีนที่ควบคุมการมองเห็นอาจอยู่บนโครโมโซมคู่ที่ 7 การรู้ตำแหน่งนี้ช่วยให้เราเข้าใจโรคทางพันธุกรรมและวิธีรักษาได้ดีขึ้น

การระบุที่ตั้งของยีน

ตัวอย่างโรคทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับยีนผิดปกติ

  1. โรคซิสติกไฟโบรซิส (Cystic Fibrosis)
    • ลักษณะอาการ: ทำให้เกิดความผิดปกติในต่อมผลิตเมือก ส่งผลให้เกิดปัญหาในระบบทางเดินหายใจและระบบย่อยอาหาร
    • ยีนที่เกี่ยวข้อง: ยีนบนโครโมโซมคู่ที่ 7
  2. โรคธาลัสซีเมีย (Thalassemia)
    • ลักษณะอาการ: มีภาวะโลหิตจางเรื้อรัง อ่อนเพลีย และเกิดปัญหาในกระบวนการสร้างฮีโมโกลบิน
    • ยีนที่เกี่ยวข้อง: เกิดจากความผิดปกติในยีนที่ควบคุมการผลิตฮีโมโกลบินบนโครโมโซมคู่ที่ 11 หรือ 16
  3. โรคฮันติงตัน (Huntington’s Disease)
    • ลักษณะอาการ: ส่งผลต่อสมอง ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวผิดปกติและปัญหาในการคิด
    • ยีนที่เกี่ยวข้อง: ยีนบนโครโมโซมคู่ที่ 4
  4. โรคฮีโมฟีเลีย (Hemophilia)
    • ลักษณะอาการ: เลือดไหลไม่หยุดเนื่องจากขาดโปรตีนสำหรับการแข็งตัวของเลือด
    • ยีนที่เกี่ยวข้อง: เกิดจากยีนผิดปกติบนโครโมโซม X
  5. โรคกล้ามเนื้อเสื่อมดูเชน (Duchenne Muscular Dystrophy)
    • ลักษณะอาการ: กล้ามเนื้ออ่อนแรงและเสื่อมลงเรื่อย ๆ
    • ยีนที่เกี่ยวข้อง: เกิดจากยีนผิดปกติบนโครโมโซม X

23 คู่

โครโมโซมในมนุษย์มีทั้งหมด 23 คู่ แต่ละคู่ได้รับจากพ่อและแม่อย่างละแท่ง นี่คือเหตุผลที่เรามีลักษณะบางอย่างคล้ายพ่อและบางอย่างคล้ายแม่

23 คู่

xx และ xy

ในคู่ที่ 23 มีความพิเศษ เพราะเป็นคู่ที่กำหนดเพศของเรา หากเป็น “XX” จะเป็นเพศหญิง หากเป็น “XY” จะเป็นเพศชาย ดังนั้นคู่ที่ 23 จึงเป็นตัวกำหนดว่าเราจะเกิดมาเป็นเด็กหญิงหรือเด็กชาย

xx และ xy

สรุปว่าโครโมโซม ดีเอ็นเอ และยีน เกี่ยวข้องกันยังไง

โครโมโซมเป็นที่เก็บดีเอ็นเอ และในดีเอ็นเอมีข้อมูลที่เรียกว่ายีน ทุกอย่างนี้ทำงานร่วมกันเพื่อกำหนดลักษณะและหน้าที่ต่าง ๆ ของร่างกายเรา เปรียบเหมือนโครโมโซมเป็นห้องเก็บของ ดีเอ็นเอเป็นตู้เก็บเอกสาร และยีนเป็นเอกสารแต่ละแผ่นที่เขียนคำสั่งไว้อย่างชัดเจนนั่นเองครับ

อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม คลิก

ติดตามครูเฟิร์สใน Facebook Fanpage : ครูเฟิร์ส The Guru First คลิก

พิเศษ!!

สำหรับนักเรียนที่ต้องการเรียนรู้เพิ่มเติม

สนใจอยากได้เทคนิคคิดเร็ว เก่งไว เข้าใจง่าย เรียนแบบเน้น ๆ เจาะแนวข้อสอบที่เจอบ่อย เจอแน่!! ขอแนะนำ คอร์สออนไลน์ ของ The Guru First ไม่ว่าจะเป็น คอร์สออนไลน์ หรือ คอร์สสอนสด เลือกเรียนตามความต้องการได้เลยครับ

กำลังมีคำถามอยู่หรือเปล่าครับ ?

References

Similar Posts

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *