ไขความลับ เรื่องระบบประสาทของมนุษย์

ระบบประสาทคือหน่วยควบคุมสำคัญของตัวเรา มันทำงานอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เราสามารถทำงานได้อย่างปกติเรื่องที่เราคุ้นเคย เช่น การเดิน การพูด หรือการรับรู้สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเรา มาดูกันครับว่าระบบประสาททำงานอย่างไร

ระบบประสาทส่วนกลาง (Central Nervous System : CNS )

ระบบประสาทส่วนกลางหรือ CNS เป็นส่วนสำคัญของร่างกายที่ใช้ในการควบคุมและปรับปรุงการทำงานของร่างกาย เช่น การสั่งให้กล้ามเนื้อเคลื่อนไหว ระบบประสาทส่วนกลางประกอบด้วยสมองและไขสันหลัง โดยส่วนใหญ่โครงสร้างของ CNS จะอยู่ในสมอง ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของร่างกาย รวมถึงการส่งสัญญาณประสาทจากส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเข้าสู่สมองผ่านไขสันหลัง เพื่อให้เกิดการตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกันได้

สมอง (ศูนย์ควบคุมระบบประสาท)

สมองเป็นศูนย์กลางของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของร่างกายทั้งหมด การทำงานของสมองสามารถแบ่งออกเป็นส่วน ๆ ได้ดังนี้

• 1) กลีบหน้าผาก (frontal lope) : ควบคุมการพูด การเคลื่อนไหว และทักษะการรับรู้
• 2) กลีบข้าง (parietal lope) : ควบคุมการรับรู้สัมผัส ความกดดัน รสชาติ และการรับรู้เชิงพื้นที่
• 3) กลีบขมับ (temporal lope) : ควบคุมการได้ยิน การจดจำใบหน้า และการประมวลผลหน่วยความจำ
• 4) กลีบท้ายทอย (occipital lope) : ควบคุมการมองเห็น
• 5) สมองน้อย (cerebellum) : ควบคุมการประสานงานและการทรงตัว

ไขสันหลัง

ไขสันหลังเป็นกลุ่มเส้นประสาทที่ถ่ายทอดข้อมูลระหว่างสมองและทางเดินประสาท

เส้นประสาทในไขสันหลังมีหลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดจะมีหน้าที่และความสำคัญต่างกันไป ตัวอย่างเช่น เส้นประสาทส่วนกลางในไขสันหลังจะมีหน้าที่ส่งข้อมูลสำคัญจากสมองไปยังร่างกาย ส่วนเส้นประสาทส่วนประกอบของไขสันหลังจะมีหน้าที่ส่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้จากการสัมผัส การเคลื่อนไหว และการรับรู้อุณหภูมิของร่างกาย นอกจากนี้ เส้นประสาทส่วนล่างของไขสันหลังยังมีหน้าที่ส่งข้อมูลเพื่อควบคุมการเคลื่อนไหวของอวัยวะส่วนต่าง ๆ ในร่างกาย การศึกษาเกี่ยวกับไขสันหลังเป็นสิ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งในการวิเคราะห์และรักษาอาการป่วยที่เกี่ยวกับระบบประสาท ดังนั้น การดูแลรักษาไขสันหลังจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ระบบประสาทส่วนปลาย (Peripheral Nervous System : PNS )

คือส่วนของระบบประสาทที่แตกแขนงออกมาจากระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งจะทำหน้าที่รับและส่งกระแสประสาทจากอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น กล้ามเนื้อ หัวใจ ปอด เป็นต้น เข้าสู่สมองและไขสันหลัง ระบบประสาทส่วนปลายช่วยควบคุมการทำงานของอวัยวะ และตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่น การรับรู้ความเจ็บปวด อุณหภูมิ แรงดันโลหิต รวมถึงการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายด้วย

การทำงานของระบบประสาทส่วนปลายจำแนกได้ 2 ลักษณะ คือ

ระบบประสาทภายนอกอำนาจจิตใจ

มีหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกายที่อยู่นอกเหนืออำนาจจิตใจ เช่น การย่อยอาหารและอัตราการเต้นของหัวใจ เป็นต้น

ระบบประสาทภายใต้อำนาจจิตใจ

ระบบนี้ควบคุมประสาทสัมผัสและการกระทำที่อยู่ภายใต้อำนาจจิตใจ เช่น การเคลื่อนไหวการเดิน การนั่ง เมื่อเราต้องการเดินหรือนั่งลง ระบบประสาทภายใต้อำนาจจิตใจจะสั่งให้เราทำตาม

ระบบประสาทเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ร่างกายของเราสามารถทำงานที่ซับซ้อนได้และทำให้เราเป็นมนุษย์ได้อย่างสมบูรณ์ การเข้าใจการทำงานของระบบประสาทก็จะช่วยให้เราสามารถดูแลสุขภาพของเราได้อย่างถูกต้องและดียิ่งขึ้นนั่นเองครับ

อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม คลิก

ติดตามครูเฟิร์สใน Facebook Fanpage : ครูเฟิร์ส The Guru First คลิก